Laatst bijgewerkt: 13/03/2024
Wat is een inkomensvervangende tegemoetkoming?
De inkomensvervangende tegemoetkoming (IVT) is een tegemoetkoming waar je recht op kunt hebben als je verdienvermogen verminderd is door je handicap. De tegemoetkoming vervangt het inkomen dat je zou krijgen als je geen handicap had.
Wanneer heb je recht op een inkomensvervangende tegemoetkoming?
Ben je tussen 18 en 65 jaar? Kun je door je handicap niet gaan werken? Of werk je wel, maar kun je door je handicap maar 1/3de of minder verdienen van wat iemand zonder handicap op de algemene arbeidsmarkt kan verdienen (verminderd verdienvermogen)? Dan heb je misschien recht op de inkomensvervangende tegemoetkoming.
Voorwaarden
Als we je handicap erkennen en je aan de voorwaarden voldoet, krijg je van ons een tegemoetkoming die maandelijks uitbetaald wordt op je rekening.
Dit zijn de voorwaarden:
- je bent tussen 18 en 65 jaar,
- je kunt door je handicap niet werken. Of je werkt wel, maar je verdienvermogen is beperkt tot 1/3de van wat iemand zonder handicap op de reguliere arbeidsmarkt kan verdienen.
- je bent ingeschreven in het bevolkingsregister,
- je bent gedomicilieerd in België en je verblijft er ook effectief.
Voor het berekenen van de tegemoetkoming houden we ook rekening met je gezinstoestand en met je inkomsten, die niet boven een bepaalde grens mogen liggen.
Uitzonderingen
Je kunt ook in aanmerking komen als je jonger dan 18 jaar bent en ofwel:
- getrouwd bent of getrouwd geweest bent;
- een kind ten laste hebt;
- een handicap gekregen hebt nadat het recht op kinderbijslag wegviel (bv. Je gaat werken en ontvangt daardoor geen kinderbijslag meer, maar daarna heb je een ongeval dat ervoor zorgt dat je een handicap krijgt).
Nationaliteitsvoorwaarden
De volgende groepen voldoen aan de nationaliteitsvoorwaarden en zijn op dat vlak gelijkgesteld aan Belgen:
- onderdanen van de landen van de Europese Unie. Dat zijn mensen die de nationaliteit hebben van een land dat deel uitmaakt van de Europese Unie,
- erkende vluchtelingen,
- mensen met een subsidiaire beschermingsstatus. Dat zijn mensen die geen vluchtelingen zijn, maar wel bescherming nodig hebben. Ze mogen tijdelijk in het land verblijven waar ze bescherming hebben aangevraagd,
- staatlozen,
- onderdanen van het Verenigd Koninkrijk op wie aan het eind van de overgangsperiode (31/12/2020) de wetgeving van België van toepassing is. Dat zijn mensen die afkomstig zijn uit het Verenigd Koninkrijk en die voor de Brexit in België woonden of werkten, en hun familieleden.
Mensen met de Marokkaanse, Algerijnse, Tunesische, Noorse, Zwitserse, IJslandse of Liechtensteinse nationaliteit moeten ofwel:
- student zijn,
- werknemer zijn,
- huwelijkspartner, overlevende huwelijkspartner of wettelijk samenwonende partner zijn van een werknemer,
- een directe bloedverwant zijn van een werknemer en ten laste zijn van deze of van een overlevende huwelijkspartner en onder hetzelfde dak wonen als deze werknemer of een overlevende huwelijkspartner.
Mensen met de Noorse of IJslandse nationaliteit voldoen ook aan de nationaliteitsvoorwaarden als ze (gelijktijdig) voldoen aan de drie voorwaarden van de Europese Interim Overeenkomst.
Personen met een handicap voldoen aan de voorwaarden over nationaliteit en verblijf, ongeacht hun nationaliteit:
- als ze zijn ingeschreven in het bevolkingsregister,
- als ze tot de leeftijd van 18 jaar verhoogde kinderbijslag kregen,
- als ze de echtgenoot of de wettelijke samenwonende of het gezinslid zijn van een onderdaan van een lidstaat van de Europese Unie, een vluchteling, een persoon die beschikt over de subsidiaire beschermingsstatus of een staatloze,
- als ze de echtgenoot of de wettelijke samenwonende of het gezinslid zijn van een werknemer van Noorwegen, Liechtenstein, Zwitserland, IJsland, Marokko, Algerije of Tunesië.
Hoe vraag je een inkomensvervangende tegemoetkoming aan?
Log in op het digitale loket My Handicap. Lukt dit niet of heb je hulp nodig? Bekijk dan de handleiding van My Handicap.
Je kunt een aanvraag indienen via het tabblad 'Mijn dossier'. Je krijgt meteen een overzicht van de producten (tegemoetkomingen of andere vormen van ondersteuning) die je kunt aanvragen. Klik op Tegemoetkoming aanvragen + Handicap vaststellen’. Geef in dat formulier zo veel mogelijk voorbeelden van de impact van je handicap op je dagelijks leven. Vul dus zeker alle velden in. De aanvraag komt elektronisch bij ons terecht.
Wil je ook een erkenning voor de integratietegemoetkoming aanvragen? Dan kan dat ook via dit formulier. Je kunt de twee tegemoetkomingen niet apart aanvragen.
Waar vind je hulp bij het indienen van je aanvraag?
Contacteer je ziekenfonds, gemeente, OCMW, sociaal huis, of neem contact op met ons. Ontdek waar je in je buurt terecht kunt voor hulp bij je aanvraag. Je kunt ook langsgaan op een van de zitdagen van onze maatschappelijk assistenten.
Neem zeker deze informatie mee:
- naam en voornaam van je behandelend arts (bv. je huisarts),
- je bankrekeningnummer (als je een tegemoetkoming aanvraagt),
- je identiteitskaart.
Hoe hoog is het bedrag van de tegemoetkoming?
Het bedrag hangt af van verschillende factoren.
Gezinssamenstelling
Afhankelijk van de personen met wie je samenwoont, behoor je tot een bepaalde gezinscategorie (A, B of C). Voor elke categorie is er een maximumbedrag van de tegemoetkoming. Of je recht hebt op dat maximumbedrag, bepalen we via het inkomen van jou en je partner. Het uiteindelijke bedrag kan van persoon tot persoon heel erg verschillen.
Belastbaar inkomen van je gezin
Als het totale inkomen van je huishouden (inkomen van je partner, inkomen uit arbeid, vervangingsinkomen, andere inkomsten) een bepaald bedrag overschrijdt, dan zal het bedrag van je tegemoetkoming lager liggen dan het maximumbedrag van de tegemoetkoming.
We kijken enkel naar het belastbare inkomen. Als je bijvoorbeeld vrijwilligerswerk doet, maar je inkomsten hiervan niet verrekend worden bij je belastingen, dan houden we daar geen rekening mee.
We kijken normaal gezien naar je inkomen van twee jaar geleden. Dat bedrag vind je terug op het aanslagbiljet van je belastingen. Enkel als het inkomen van je huishouden met minstens 20% veranderd is in de twee jaar voor je aanvraag, houden we rekening met de inkomsten van een jaar geleden.
De impact van je handicap op je verdienvermogen
Onze arts of evaluator evalueert of je handicap een invloed heeft op wat je op de gewone arbeidsmarkt kunt verdienen (‘verdienvermogen’). Dat gebeurt op basis van je opleiding, carrière, je huidige bron van inkomsten en de redenen waarom je eventueel gestopt bent met werken. Daarbij wordt ook rekening gehouden met de gevolgen van je handicap op je mogelijkheden om te werken op de reguliere arbeidsmarkt.
De impact van je handicap op je dagelijks leven
Meestal vraag je bij de inkomensvervangende tegemoetkoming ook een integratietegemoetkoming aan. Daarvoor evalueert de arts de impact van de handicap op je mogelijkheden om dagelijkse activiteiten zelfstandig uit te voeren (zelfredzaamheid). We houden dan rekening met moeilijkheden die je hebt om je te verplaatsen, te koken, jezelf te wassen, te poetsen …
Kan ik mijn IVT behouden wanneer ik terug aan het werk ga?
Met het nieuwe Koninklijk Besluit is er voor wie na minstens 2 jaar inactiviteit (opnieuw) aan de slag gaat nu een gunstmaatregel. Dit geldt zowel voor werknemers, ambtenaren als zelfstandigen. Voor hen wordt de drempel om terug aan de slag te gaan dus een stuk lager.
Deze personen met een handicap kunnen gedurende 2 jaar genieten van hogere vrijstellingen op hun inkomen uit arbeid:
- 100 % voor de schijf van € 0 tot € 25.499,82;
- 50 % voor de schijf van € 25.499,83 tot € 30.599,78;
- 25 % voor de schijf van € 30.599,79 tot € 35.699,75.
Hierdoor kunnen ze hun inkomsten uit werk normaliter blijven combineren met de inkomensvervangende tegemoetkoming, dit gedurende een periode van twee jaar.
Voor wie geen twee jaar inactief is geweest, blijven de vrijstellingen voor arbeidsinkomsten bij de berekening van de inkomensvervangende tegemoetkoming onveranderd. Deze vrijstellingen zijn als volgt:
- 50% voor de schijf van €0 tot €5.943,53;
- 25% voor de schijf van €5.943,54 tot €8.915,29
Het gaat om het belastbaar inkomen per jaar (geïndexeerde bedragen).
Lees meer in het nieuwsbericht. Heb je daarna nog vragen? Dan kan je onze FAQ-lijst raadplegen.
Simulatietool
Als je je belastbaar inkomen kent en de impact van je handicap kunt inschatten, kun je gebruik maken van onze simulatietool om te berekenen wat je inkomensvervangende tegemoetkoming zou zijn.
Opgelet! Het bedrag dat je ontvangt, hangt af van de ernst van je handicap en het inkomstenonderzoek. De simulator geeft dus maar een inschatting, niet het werkelijke bedrag.
Wil je een simulatie laten maken door een van onze maatschappelijk assistenten? Kom dan langs op een van de zitdagen in je buurt en breng de volgende zaken zeker mee:
- je laatste aanslagbiljet van de personenbelasting,
- een kopie van je laatste belastingaangifte van de personenbelasting,
- je nieuwe dagbedrag indien je een vervangingsinkomen hebt (als je gaat samenwonen),
- ook alle bovenstaande gegevens van je partner (als je een partner hebt).