Laatst bijgewerkt: 7/07/2023
Wat is een integratietegemoetkoming?
De integratietegemoetkoming is een tegemoetkoming waar je recht op kunt hebben als je zelfredzaamheid verminderd is. Het is een compensatie voor de bijkomende kosten die je als persoon met een handicap hebt als je wilt deelnemen aan het maatschappelijke leven (‘integratie’).
Wanneer heb je recht op een integratietegemoetkoming?
Ben je tussen 18 en 65 jaar? Vind je het moeilijk om je dagelijkse activiteiten uit te voeren, zoals koken, eten, wassen, poetsen …? Dan heb je misschien recht op een integratietegemoetkoming.
Voorwaarden
Als we je handicap erkennen en je aan de voorwaarden voldoet, krijg je van ons een tegemoetkoming die maandelijks uitbetaald wordt op je rekening.
Dit zijn de voorwaarden:
- je bent tussen 18 en 65 jaar,
- je inkomsten mogen bepaalde grenzen niet overschrijden,
- je bent ingeschreven in het bevolkingsregister,
- je bent gedomicilieerd in België en je verblijft er ook effectief.
Uitzonderingen
Je kunt ook in aanmerking komen als je jonger dan 18 jaar bent en ofwel:
- getrouwd bent of getrouwd geweest bent,
- een kind ten laste hebt,
- een handicap gekregen hebt nadat het recht op kinderbijslag wegviel (bv. Je bent beginnen werken en ontvangt daardoor geen kinderbijslag meer, maar hebt een ongeval dat ervoor zorgt dat je een handicap krijgt).
Nationaliteitsvoorwaarden
De volgende groepen voldoen aan de nationaliteitsvoorwaarden en zijn op dat vlak gelijkgesteld aan Belgen:
- onderdanen van de landen van de Europese Unie. Dat zijn mensen die de nationaliteit hebben van een land dat deel uitmaakt van de Europese Unie,
- erkende vluchtelingen,
- mensen met een subsidiaire beschermingsstatus. Dat zijn mensen die geen vluchtelingen zijn, maar wel bescherming nodig hebben. Ze mogen tijdelijk in het land verblijven waar ze bescherming hebben aangevraagd,
- staatlozen,
- onderdanen van het Verenigd Koninkrijk op wie aan het eind van de overgangsperiode (31/12/2020) de wetgeving van België van toepassing is. Dat zijn mensen die afkomstig zijn uit het Verenigd Koninkrijk en die voor de Brexit in België woonden of werkten, en hun familieleden.
Mensen met de Marokkaanse, Algerijnse, Tunesische, Noorse, Zwitserse, IJslandse of Liechtensteinse nationaliteit moeten ofwel:
- student zijn,
- werknemer zijn,
- huwelijkspartner, overlevende huwelijkspartner of wettelijk samenwonende zijn van een werknemer,
- een directe bloedverwant zijn van een werknemer en ten laste zijn van deze of van een overlevende huwelijkspartner en onder hetzelfde dak leven als deze werknemer of een overlevende huwelijkspartner.
Mensen met de Noorse of IJslandse nationaliteit voldoen ook aan de nationaliteitsvoorwaarden als ze (gelijktijdig) voldoen aan de drie voorwaarden van de Europese Interim Overeenkomst.
Personen met een handicap voldoen aan de voorwaarden over nationaliteit en verblijf, ongeacht hun nationaliteit:
- als ze zijn ingeschreven in het bevolkingsregister,
- als ze tot de leeftijd van 18 jaar verhoogde kinderbijslag kregen,
- als ze de huwelijkspartner of de wettelijke samenwonende of het gezinslid zijn van een onderdaan van een lidstaat van de Europese Unie, een vluchteling, een persoon die beschikt over de subsidiaire beschermingsstatus of een staatloze,
- als ze de huwelijkspartner of de wettelijke samenwonende of het gezinslid zijn van een werknemer van Noorwegen, Liechtenstein, Zwitserland, IJsland, Marokko, Algerije of Tunesië.
Hoe evalueren we je handicap?
Om recht te kunnen hebben op een integratietegemoetkoming, bekijken we de impact van de handicap op je mogelijkheden om dagelijkse activiteiten zelfstandig uit te voeren (zelfredzaamheid).
Onze arts zal evalueren of je moeilijkheden ondervindt om:
- je te verplaatsen,
- boodschappen te doen, een maaltijd te bereiden en te nuttigen,
- je te verzorgen en aan te kleden,
- je woning te onderhouden en het huishouden te doen,
- zelfstandig te leven, gevaar in te schatten en te vermijden,
- te communiceren, contacten te leggen en te onderhouden met andere personen.
Per onderdeel kun je maximaal 3 punten krijgen.
- 0 punten = geen moeilijkheden
- 1 punt = beperkte moeilijkheden
- 2 punten = grote moeilijkheden (hulp is nodig)
- 3 punten = onmogelijk zonder hulp van anderen
Op basis van je score bepalen we tot welke categorie je behoort. Je moet minstens 7 punten hebben om recht te kunnen hebben op een integratietegemoetkoming.
Hoe vraag je een integratietegemoetkoming aan?
Log in op het digitale loket My Handicap. Lukt dit niet of heb je hulp nodig? Bekijk dan de handleiding van My Handicap.
Je kunt een aanvraag indienen via het tabblad 'Mijn dossier'. Je krijgt meteen een overzicht van de producten (tegemoetkomingen of andere vormen van ondersteuning) die je kunt aanvragen. Klik op ‘Tegemoetkoming aanvragen + Handicap vaststellen’. Geef in dat formulier zo veel mogelijk voorbeelden van de impact van je handicap op je zelfstandigheid. Vul dus zeker alle velden in. De aanvraag komt elektronisch bij ons terecht.
Wil je ook een erkenning voor de inkomensvervangende tegemoetkoming? Deze wordt telkens mee aangevraagd met dit formulier. Je kan de 2 tegemoetkomingen niet apart aanvragen.
Wil je hulp bij het aanvragen van een IT?
Contacteer je ziekenfonds, gemeente, OCMW, sociaal huis, of neem contact op met ons. Ontdek waar je in je buurt terecht kunt voor hulp bij je aanvraag. Je kunt ook langsgaan op een van de zitdagen van onze maatschappelijk assistenten.
Neem zeker deze informatie mee:
- naam en voornaam van je behandelend arts (bv. je huisarts),
- je bankrekeningnummer (als je een tegemoetkoming aanvraagt),
- je identiteitskaart.
Hoe hoog is het bedrag van je tegemoetkoming?
Het bedrag hangt af van verschillende factoren.
Gezinssamenstelling
Afhankelijk van de personen met wie je samenwoont, behoor je tot een bepaalde gezinscategorie (A, B of C). Voor elke gezinscategorie is er een maximumbedrag van vrijstelling op je vervangingsinkomen. Of je recht hebt op dat maximumbedrag van jouw IT-categorie, bepalen we aan de hand van de aard van je inkomsten. Het uiteindelijke bedrag kan van persoon tot persoon heel erg verschillen.
Belastbaar inkomen
De aard van je belastbaar inkomen is belangrijk. Omdat gaan werken belangrijk is voor jouw integratie in de maatschappij, is jouw belastbaar arbeidsinkomen hoger vrijgesteld dan een vervangingsinkomen. De vrijstelling op jouw vervangingsinkomen wordt mede bepaald door het al dan niet aanwezig zijn van arbeidsinkomsten.
We kijken enkel naar het belastbare inkomen. Als je bijvoorbeeld vrijwilligerswerk doet, maar je inkomsten hiervan niet verrekend worden bij je belastingen, dan houden we daar geen rekening mee.
We kijken normaal gezien naar je inkomen van twee jaar geleden. Dat bedrag vind je terug op het aanslagbiljet van je belastingen. Enkel als het inkomen van je huishouden met minstens 20% veranderd is in de twee jaar voor je aanvraag, houden we rekening met de inkomsten van een jaar geleden.
Opgelet! Sinds 1 januari 2021 houden we geen rekening meer met de inkomsten van je partner voor de integratietegemoetkoming. We hebben wel nog alle inlichtingen over de inkomsten van je partner nodig. Het gezinsinkomen is ook belangrijk voor andere zaken, bv. wanneer we het aan te rekenen referentiejaar bepalen.
De impact van je handicap op je dagelijks leven
De arts evalueert de impact van de handicap op je mogelijkheden om dagelijkse activiteiten zelfstandig uit te voeren (zelfredzaamheid). We houden dan rekening met moeilijkheden die je hebt om je te verplaatsen, te koken, jezelf te wassen, te poetsen …
We houden geen rekening met de gevolgen van je handicap op je verdienvermogen. Dit is anders dan bij de inkomensvervangende tegemoetkoming.
Simulatietool
Als je je belastbaar inkomen kent en de impact van je handicap kunt inschatten, kun je gebruik maken van onze simulatietool om te berekenen wat je integratietegemoetkoming zou zijn.
Opgelet! Het bedrag dat je ontvangt, hangt af van de erkenning die je van onze arts krijgt en het inkomstenonderzoek. De simulator geeft dus maar een inschatting, niet het werkelijke bedrag.
Wil je een simulatie laten maken door een van onze sociaal assistenten? Kom dan langs op een van de zitdagen bij je in de buurt en breng de volgende zaken zeker mee:
- je laatste aanslagbiljet van de personenbelasting,
- een kopie van je laatste belastingaangifte van de personenbelasting,
- je nieuwe dagbedrag als je een vervangingsinkomen hebt (als je gaat samenwonen),
- ook alle bovenstaande gegevens van je partner (als je een partner hebt).